Polski rząd poważnie zastanawia się nad przystąpieniem do Partnerstwa na rzecz Otwartych Rządów!

 Przypominamy, jak pojawiła się dyskusja wokół otwartego rządu

9 lutego 2012 roku nasze Stowarzyszenie zwróciło się z listem otwartym do Premiera RP w sprawie przystąpienia Polski do Partnerstwa. O sprawie pisały media, i portale organizacji pozarządowych. Zachęcaliśmy też Was – naszych czytelników – do podjęcia podobnych działań i skierowania wniosków o przystąpienie do Partnerstwa do Premiera RP w trybie administracyjnym (na podstawie artykułu 241 Kodeksu Postępowania Administracyjnego. Pamiętajcie, że odpowiedź na te wnioski musi do Was wpłynąć nie później niż do miesiąca). 20 lutego 2012 roku list otwarty do Premiera w tej samej sprawie skierowała Antykorupcyjna Koalicja Organizacji Pozarządowych, której jesteśmy członkiem. 

Sygnały do rządu wysyłane były wcześniej niż w listach otwartych. Na początku grudnia 2011 roku nasze Stowarzyszenie uczestniczyło w Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Unia Europejska – Rosja, które zostało objęte patronatem Ministra Radosława Sikorskiego. Forum wydało dokumenty skierowane do rządów, m. in. Polski, w których rekomendowało przystąpienie do Partnerstwa.  Na kilka dni przed naszym otwartym listem, temat pojawił się też w stanowisku Centrum Cyfrowego i  Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego.

Pytamy, jak wyglądała korespondencja rządu RP z organizatorami Partnerstwa

14 lutego 2012 roku zapytaliśmy jeszcze o korespondencję na temat Partnerstwa prowadzoną z polskim rządem. Sądząc po przykładach innych krajów i pokazywanej przez nie korespondencji, ustalenia w sprawie Partnerstwa zaczęły się bowiem co najmniej w sierpniu 2011 roku. 12 lipca 2011 roku odbyło się natomiast spotkanie w Departamencie Stanu USA, w którym wziął udział przedstawiciel Rządu RP – Paweł Pietrasiński, szef sekcji handlowo-ekonomicznej Ambasady Polskiej w Waszyngtonie. Na ten temat w Polsce praktycznie nic nie wiadomo.

Rząd deklaruje otwartość na otwarty rząd!

21 lutego 2012 roku, otrzymaliśmy odpowiedź na nasz list do Premiera z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. 6 marca podobne pismo otrzymała Antykorupcyjna Koalicja Organizacji Pozarządowych. Wynika z nich, że temat Partnerstwa budzi zainteresowanie rządu oraz, że mile widziane są sugestie dotyczące przyszłych kierunków działań. 7 marca (już w tydzień po ustawowym terminie) otrzymaliśmy też odpowiedź na nasz wniosek o informację z Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. Wynika z niego, że jakiekolwiek ślady Partnerstwa na rzecz Otwartych Rządu można znaleźć w polskiej administracji dopiero na początku 2012 roku. Ze spotkań i ustaleń nie powstawały żadne notatki. Jedyne „fizyczne” ślady dyskusji o tym strategicznym dla polskiej administracji kierunku to pismo Ministra Radosława Sikorskiego do Ministra Michała Boniego załączone do odpowiedzi na nasz wniosek – z 24 lutego 2012 roku. W piśmie tym czytamy: W opinii MSZ włączenie się przez Polskę do OGP [Open Government Partnership czyli Partnerstwo na rzecz Otwartych Rządów – przyp. KBT] sprzyjałoby zwiększeniu przejrzystości działań polskiej administracji i potwierdziło priorytetowe znaczenie tej tematyki dla rządu RP. Pragnę nadmienić, że OGP jest przedmiotem zainteresowania polskich organizacji pozarządowych, które oczekują włączenia się Polski do tej inicjatywy. 

Ze względu na to, że inicjatywa OGP dotyczy działania całej administracji, wydaje się uzasadnione, aby to Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji odgrywało koordynującą rolę w tej sprawie. Ze swojej strony deklaruję gotowość stosownego wsparcia ze strony MSZ.

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji faktycznie podjęło się zadania, i z otrzymanego listu dowiadujemy się, że sprawą zajmuje się pani Agnieszka Konkel, radca ministra, z Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego – agnieszka.konkel@mac.gov.pl.

Organizacje pozarządowe również powinny być otwarte na otwarty rząd

Mamy nadzieję, że polski rząd faktycznie się otworzy. Nie, nie „potwierdzi” swoją otwartość. Nie tak nazwalibyśmy to, co się do tej pory działo. Mamy nadzieję na nową jakość. A jeśli nowa jakość to bez starych błędów – bez dobierania sobie wybranych organizacji, bez zrzucania odpowiedzialności za solidny proces konsultacyjny na stronę pozarządową, z notatkami do których będzie się można odwołać i z których będzie wynikać co postanowiono, z podanymi odpowiednio wcześniej terminami ustalania priorytetów, z możliwościami różnych sposobów przedstawiania opinii (podczas spotkań, na piśmie) i ich równouprawnieniu, z otwartością na różne głosy i ich poważne traktowanie, zwłaszcza jeśli stoją za nimi argumenty. 

Nasza organizacja skorzysta ze swojej wolności i będzie dyskutowała w ramach Antykorupcyjnej Koalicji Organizacji Pozarządowych oraz w ramach koalicji do których będziemy zapraszani. Ale zachęcamy różne fora i organizacje do zabierania głosu, sugerowanie priorytetowych kierunków – zobowiązań rządu. Kluczowe ruchy dotyczące sposobu przygotowania zobowiązań leżą po stronie rządu i taką sugestię zamierzamy przesłać w odpowiedzi.

Otwarty rząd dotyczy stanowienia prawa, przejrzystości, zapobiegania korupcji, odpowiedzialności rządzących, otwartych danych i wzmacniania głosu grup mniejszościowych. W tych dziedzinach wielu z Was ma wiele do powiedzenia, Idea polega na tym, że rząd powinien przyjąć zobowiązania, z planem wykonania, a organizacje będą mogły sprawdzać i rozliczać czy działania zostały wykonane. Możemy mieć też wpływ na wybór priorytetów, bo Partnerstwo oczekuje że powstaną w dialogu. Nie bez znaczenia jest dyskusja z innymi krajami.

Trzymamy kciuki, żeby było to dla nas wszystkich pozytywne doświadczenie, w którym uda się rozpocząć budowanie zaufania. Do tego jednak potrzeba uczciwej i pełnej informacji. Na razie czujemy, że to oczekiwanie zostało spełnione w 50% – rząd rozpoczął działania, ale informacja wciąż wydaje się niepełne i na pewno nie jest przestawiana na czas.